Poznaj kluczowe informacje dotyczące Twoich uprawnień.

Proces przekazywania nieruchomości na rzecz państwa lub samorządu

Procedura wywłaszczenia umożliwia przeniesienie praw własności i użytkowania wieczystego, a także wygaśnięcie nałożonych na nieruchomość ograniczonych praw rzeczowych (takich jak służebności czy zastaw) wyłącznie na rzecz państwa lub jednostek samorządowych. Po uostatecznieniu się decyzji o wywłaszczeniu, nieruchomość przechodzi na własność nowego podmiotu, a obciążenia rzeczowe wygasają. Przepisy szczegółowe – zależnie od tzw. celu publicznego – precyzują terminy, w których dotychczasowi właściciele mają obowiązek zwolnić nieruchomość.

Wydanie nieruchomości – co to znaczy?

Pojęcie „wydanie nieruchomości” nie ma jednoznacznej definicji. W prawie polskim termin ten odnosi się do różnych sytuacji, takich jak wywłaszczenie, sprzedaż czy egzekucja sądowa, i oznacza przekazanie posiadania nieruchomości z rąk jednej strony do drugiej, nie zawsze łączące się jednak ze zmianą praw własności. W przypadku wywłaszczenia oznacza to przekazanie nieruchomości podmiotowi uprawnionemu, nawet przed formalnym przejęciem prawa własności – np. w przypadku, kiedy decyzja o wywłaszczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności.

Zasady opróżniania nieruchomości

Opróżnienie nieruchomości obejmuje usunięcie z niej wszystkich ruchomości, czyli obiektów, które nie są uznawane za jej integralne części. Oznacza to konieczność zabrania takich przedmiotów jak wolnostojące meble czy urządzenia. Nieprzestrzeganie tej zasady może wiązać się z koniecznością pokrycia kosztów opróżnienia nieruchomości.

Warto jednak pamiętać, że pewne elementy, takie jak okna, drzwi, zabudowane meble czy urządzenia (np. instalacje grzewcze, klimatyzacyjne), muszą pozostać na miejscu, nawet jeśli nieruchomość ma być zburzona. Zabieranie ich ze sobą byłoby ingerencją w cudze prawo własności.

Konsekwencje nieopuszczenia nieruchomości

Czy można nie zgodzić się na wywłaszczenie? Jeśli strona nie chce dobrowolnie opuścić nieruchomości, organ może zastosować egzekucję administracyjną, aby przymusowo dokonać opróżnienia i przejęcia mienia, co może odbywać się przy wsparciu policji i innych służb. Choć organy starają się unikać takich sytuacji ze względu na negatywne postrzeganie społeczne, w skrajnych przypadkach może do nich dojść.

Inicjatywy zachęcające do wcześniejszego zwolnienia nieruchomości

W celu zmotywowania do wcześniejszego opróżnienia i zwolnienia nieruchomości, ustawodawca przewidział premię finansową w wysokości 5% ustalonej kwoty odszkodowania za wywłaszczenie. Zostanie przyznana tym, którzy dostosują się do wyznaczonych przepisami terminów. Wszelkiego rodzaju opóźnienia spowodują utratę premii.