Na początku roku szkolnego robimy wiele rzeczy z myślą o przyszłości naszych pociech. Wybieramy im zajęcia dodatkowe i kursy. Warto też przy okazji zadbać o ich przyszłe zdrowie i - jeśli mamy dzieci w wieku 12 lub 13 lat – zaszczepić je przeciwko przenoszonemu drogą płciową wirusowi brodawczaka ludzkiego, znanego jako wirus HPV (Human Papilloma Virus).

Od 1 czerwca w Polsce te przełomowe szczepionki są bezpłatne dla wszystkich dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje bowiem zarówno preparat jak i jego podanie. Szczepienia nie są obowiązkowe, ale ze względu na ich zalety warto z nich skorzystać. Korzyści ze szczepienia odnoszą nie tylko dziewczynki, ale i chłopcy. Mogą oni uniknąć nowotworów i przenoszenia wirusa na partnerki.

W programie dostępne są dwie szczepionki: Cervarix i Gardasil 9. Obie działają podobnie i wymagają podania dwóch dawek w odstępie 6-12 miesięcy. W roku 2023 prawo do bezpłatnych szczepień przeciwko HPV mają wszystkie dzieci urodzone w latach 2010 i 2011. W przyszłym roku będzie można zapisać dzieci z roczników 2011 i 2012.

Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w ramach programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV od 1 czerwca do 23 sierpnia zaszczepiono w Polsce 84 075 dziewczynek i chłopców w wieku 12 i 13 lat. Według danych CEZ Na koniec lipca w Łódzkiem - 4 769.

Jak zapisać dziecko na szczepienie

Zapisu można dokonać przez Internetowe Konto Pacjenta (wybierając konto dziecka i zakładkę profilaktyka) lub przez infolinię 989. Możesz również zapytać o szczepienie swojego lekarza POZ. W województwie łódzkim szczepi 364 poradni, można wybrać dowolną.

Nie trzeba mieć skierowania!

Sprawdź gdzie się zaszczepić: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/szczepienie-ktore-chroni-przed-rakiem#mapaHPV

Wirus HPV jest najczęstszym wirusem przenoszonym przez kontakty seksualne, a zakażenia bardzo trudno uniknąć. Przenosi się bowiem już przez sam kontakt narządów płciowych typu skóra do skóry, do zakażenia nie jest potrzebny nawet pełen stosunek seksualny. Wiele osób nie zauważa nawet zakażenia i nieświadomie przekazuje wirusa dalej. Dlatego wirus ten jest powszechny. Zakłada się, że ponad 90 proc. osób w ciągu życia z wirusem HPV się zetknie. A około 50-75 proc. aktywnych seksualnie kobiet zakazi się odmianą wysokiego ryzyka. Na HPV nie ma lekarstwa. Organizm może go zwalczyć samoistnie, ale nie zawsze tak się dzieje.

Istnieje około 200 odmian tego wirusa. Niektóre z nich są łagodne, powodują brodawki narządów płciowych, ale jest też część typów agresywnych, które – jeśli zakażenie jest przewlekłe - wywołują groźne nowotwory. Najczęstszym jest rak szyjki macicy u kobiet. Szacuje się, że niemal wszystkie przypadki tego nowotworu mają z nim związek. Ale wirus HPV wywołuje też raka raka pochwy, sromu, prącia, odbytu, a nawet jamy ustnej, szyi lub głowy. To oznacza, że jest on groźny również dla mężczyzn. Oczywiście nie każde zakażenie wirusem HPV oznacza nowotwór. Ale co setna zakażona onkogennym typem wirusa kobieta rozwinie raka szyjki macicy. Ten groźny nowotwór wciąż jest w Polsce bardzo częsty. Co dziesiąta chora onkologicznie kobieta ma właśnie raka szyjki macicy. I mimo dostępnej profilaktyki nadal połowa z nich umiera.

Nie tylko dziewczynki, ale również chłopcy zyskują na szczepieniach przeciw wirusowi HPV. Ich też dotykają nowotwory będące skutkiem zakażenia. Zaszczepienie chłopca zapobiega nie tylko nowotworom, ale też przenoszeniu wirusa HPV na partnerki. To rzecz nie bez znaczenia dla przyszłej rodziny dzisiejszego nastolatka.

Związek między wirusem HPV a rakiem udowodnił w latach 80. niemiecki naukowiec Harald zur Hausen. W 2008 r. otrzymał za to nagrodę Nobla. Jego przełomowe odkrycie pozwoliło bowiem stworzenie szczepionki przeciw HPV. Została ona wprowadzona na rynek 17 lat temu i jest stosowana na całym świecie. W ponad stu krajach na świecie istnieją programy bezpłatnych szczepień przeciw HPV dla młodzieży przed rozpoczęciem współżycia płciowego.

W sumie podano już pół miliarda dawek szczepionki. W krajach z programami szczepień liczba zachorowań na raka szyjki macicy drastycznie spadła. Na przykład w Szwecji wśród kobiet szczepionych przed 17. rokiem życia przypadków raka szyjki macicy jest aż 10 razy mniej. Dzięki stosowaniu szczepionek od dawna wiadomo, że są one bezpieczne.

Osoby starsze, które nie były szczepione przeciw wirusowi HPV, też mogą wiele zrobić, by nie zachorować na raka szyjki macicy. Najważniejsze jest badanie cytologiczne, które pozwala wcześnie wykryć zmiany i wdrożyć leczenie. Cytologia dostępna jest bezpłatnie w każdym gabinecie ginekologicznym mającym umowę z NFZ dla kobiet w wieku 25-59 lat raz na trzy lata, lub częściej jeśli są w grupie ryzyka. Kobiety młodsze i starsze niż w wieku wskazanym w programie także mogą i powinny bezpłatnie korzystać z cytologii podczas wizyty u ginekologa, który ma umowę z NFZ.

Dowiedz się więcej na stronie Ministerstwa Zdrowia: https://www.gov.pl/web/zdrowie/hpv