Ekipa budowlana zdemontowała do tej pory betonową nawierzchnię rynku oraz przyległej do niej drogi, odsłaniając bruk. Co archeolodzy znajdą głębiej? Na te ciekawostki musimy poczekać. 

Muzeum Miasta Pabianic opisało w swoim poście na facebooku, co wiadomo o historii rewitalizowanej części miasta. Smaczku dodają archiwalne zdjęcia z dawnych czasów.

„Opierając się na wzmiance z 1702 r. można przypuszczać, że przynajmniej do początku XVIII w. rynek nie był pokryty trwałą nawierzchnią. Poświadczałby to pośrednio przekaz o zakopaniu żywcem na placu rynkowym – między ratuszem a jatkami handlowymi – kobiety skazanej za utopienie noworodka.

Rok 1817 jako termin pierwszego brukowania podaje Maksymilian Baruch. W dokumentach miejskich zachowało się pytanie z 1811 r. o możliwość brukowania ulic miasta, a we wrześniu 1817 r. burmistrz raportuje o stanie miejskich bruków. W ankiecie z dn. 10 września znajduje się jego odpowiedź na pytanie 11: „Czyli Miasto iest? czyli było kiedyś brukowane?”. Czytamy w niej, że „Było i iest, lecz Bruki iuż są częścią zrujnowane.”. Na pytanie zaś o sposób poprawienia życia mieszkańców i przyłożenia się do wzrostu miasta burmistrz sugerował „nadanie Przywileiu Targów i na pobieranie brukowego, zkądby zawsze fundusz na poprawienie bruków bydź mógł.”, bowiem „Nie znajduie się żadna Taryfa ani Przywiley na Mostowe ani Brukowe”. Podobnie dwa lata później zapisano, iż „Miasto jest częścią brukowane, a częścią żadnego niemasz bruku, lecz i te są zdezelowane. Materyały zaś do Bruków bardzo blisko nie exystuią z daleka mogą bydź sprowadzani zniemałem kosztem.”

Dwa miesiące po wypełnieniu ankiety burmistrz podpisuje umowę na brukowanie rynku: „Działo się w Pabianicach Dnia 10. Listopada 1817. Staneła Ugoda pomiędzy Brukarzem Pietrem Raczynskim na wybrukowanie wRęku w Pabianicach zdezelowanego Bruku ziedney, a Burmistrzem Miasta Pabianic zdrugiey strony. iak następuie. I. Pietr Raczynsky podiął się Bruku w Ręku Miasta Pabianic wybrukować wymierzony w Kwadrat na Sążni 76 wyraznie Siedemdziesiąt Sześć za Summę (…) Ogułem zł 91 wyraznie Złotych polskich dziewięćdziesiąt jeden ktore ma odebrać przy wyreperowaniu czyli ukonczeniu tey roboty zKassy Mieyskiey za aprobatą Wysszey Władzy. II. Brukarz ma potrzebnych Ludzi do pomocy do podawania Kamieni i dowozu potrzebnego piasku tyle ile potrzeba będzie od Burmistrza odebrać bez płatnie. III. Gdyby mrozy lub Deszcze nastąpić miały Tedy tyleby z Maistrem do przyszłey wiosny zachować sobie obydwie strony przyrzekaią. na Koniec gdy nic więcey do nadmienienia ani dodać ani tez uiąc niebyło po przeczytaniu podpisuią się obydwie strony.”

Kolejny raz dokonano brukowania w 1857 r. Raport burmistrza Bartkiewicza z 1860 r. potwierdza, że zabrukowanych jest w tym czasie 9 ulic (Zamkowa, Garncarska, Poprzeczna, Majdany, Szewcka, Tylna, Kościelna, Krótka, Nowa) i Rynek staromiejski. Brukowany plac i ulica, którą jeździł tramwaj, oraz towarzyszące jezdniom rynsztoki, widoczne są wciąż na fotografiach z 1. połowy XX w.

Podczas remontu Rynku w ll. 60. XX w. splantowano teren, prawdopodobnie częściowo usunięto stary bruk, wypoziomowano obszar pod płytę (nadsypując szczególnie północno-zachodni narożnik), wyrównano powierzchnię tłuczniem ceglanym (jak pokazują to aktualnie prowadzone badania archeologiczne) i na takim podkładzie ułożono w 1964 r. szachownicę płyt betonowych i asfaltu, którą większość z nas pamięta. Po środku rósł wieniec drzew oświetlony, ustawioną centralnie, wysoką latarnią. Tak przygotowany Rynek oddano uroczyście w przeddzień Święta Odrodzenia Polski, czyli 21.07.1964 r. W tym samym roku były prowadzone także prace remontowe nawierzchni ulic Warszawskiej i Zamkowej”.

Według projektu na Starym Rynku będzie m.in. 1.800 m kw. zieleni, w tym ponad 100 nowych drzew, miejsca rekreacyjne, miejsca na pawilony gastronomiczne, przenośna scena, ławki z podcieniami, fontanna, toaleta i zegar słoneczny. Oprócz płyty rynku przebudowana zostanie droga zachodnia. Docelowo projekt zagospodarowania Starego Rynku obejmuje również pozostałe drogi przylegające do placu oraz teren przy pomniku Legionisty i plac przed kościołem św. Mateusza. Koszt inwestycji (zaprojektowanie i wybudowanie) to 7,3 mln złotych, z czego 4,5 mln zł to dofinansowanie przyznane miastu z programu Polski Ład.