Sepsa – czym jest?

W ciągu całego życia zarażamy się różnymi drobnoustrojami. Kontakt z nimi uruchamia mechanizmy obronne naszego układu immunologicznego, które przeważnie skutecznie walczą z patogenami. Może się jednak zdarzyć, że układ odpornościowy jest osłabiony, a to stwarza możliwość do rozwoju zakażenia uogólnionego – sepsy.

W wyniku osłabienia odporności drobnoustroje dostają się do krwi i w ten sposób rozprzestrzeniają po całym organizmie. Każdy przypadek sepsy charakteryzuje się gwałtownym przebiegiem, ale nasilenie objawów jest zmienne. Wyróżnia się sepsę, ciężką sepsę oraz tzw. wstrząs septyczny, czyli stan, w którym dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego i niewydolności wielonarządowej.

Sepsa – czy jest zaraźliwa?

Nie ma możliwości zarażenia się sepsą, jednak możliwe jest zakażenie drobnoustrojem (np. bakterią), który doprowadził do rozwoju sepsy. Przeważnie przyczyną jest zakażenie bakteryjne (meningokokami, pneumokokami, pałeczkami hemofilnymi), które kwalifikuje się jako pozaszpitalne źródła zakażenia. Zakażenia szpitalne najczęściej wywołane są gronkowcami i grzybami.

O sepsie zwykle mówi się w kontekście hospitalizowanych pacjentów. Dotyczy to zwłaszcza osób po operacjach, a także tych w trakcie długotrwałego leczenia i przebywających na oddziałach intensywnej terapii.

Jak objawia się sepsa?

Na początku sepsa objawami przypomina zwykłe przeziębienie lub grypę. Niestety, stan chorego szybko zaczyna się pogarszać, co manifestuje się wysoką gorączką (czasami hipotermią), tachykardią, przyspieszonym oddechem i drgawkami. Objawom tym towarzyszą silne bóle głowy, mięśni i brzucha, także nudności i wymioty, a nawet zaburzenia świadomości. Charakterystycznym symptomem są czerwone wybroczyny na skórze, które nie bledną pod wpływem nacisku.

Zakażenie rozwija się bardzo gwałtownie i  nie sposób przewidzieć jego przebiegu. Rokowania przy sepsie nie są dobre – według statystyk od 30% do 50% przypadków kończy się zgonem. Dlatego pacjenci niezwłocznie powinni zgłosić się z objawami do lekarza lub na pogotowie.

Leczenie sepsy i profilaktyka

W terapii sepsy liczy się czas. Przy podejrzeniu zakażenia ogólnego w szpitalu wykonuje się posiew krwi, a antybiotykoterapię należy rozpocząć nie później niż w ciągu godziny od rozpoznania. Na początku stosuje się antybiotyki o szerokim spektrum działania. Dopiero po identyfikacji patogenu rozpoczyna się leczenie celowane. W trakcie całego procesu istotne jest podtrzymanie funkcji życiowych chorego za pomocą aparatury medycznej i leków.

Sepsa może być wywołana przez różne drobnoustroje, więc trudno się przed nią chronić. Warto jednak rozważyć wykonanie profilaktycznych szczepień przeciwko meningokokom, pneumokokom oraz Haemophilus influenzae grupy B, które często wskazywane są jako przyczyny rozwoju sepsy. Dodatkowo należy przestrzegać podstawowych zasad higieny i ograniczać kontakt z osobami przechodzącymi infekcje różnego pochodzenia, aby uniknąć zakażenia.