Na podstawie danych z ostatniego spisu powszechnego przeprowadzonego w 2021 roku Główny Urząd Statystyczny pokusił się o prognozy dotyczące stanu ludności na najbliższe kilkadziesiąt lat. Wnioski są jasne: liczba seniorów w powiecie pabianickim będzie rosła. To trend demograficzny, który zauważalny jest nie tylko lokalnie i niesie ze sobą konsekwencje dla całej społeczności.

Wzrost liczby osób starszych to wyzwanie dla lokalnego systemu opieki zdrowotnej, pomocy społecznej i infrastruktury, ale także dla samych seniorów i ich rodzin. Jako społeczność powiatu pabianickiego będziemy musieli zwracać większą uwagę na kwestię jakości życia w starszym wieku, dostępności usług oraz możliwości integracji społecznej i aktywizacji. Wspieranie seniorów jest ważne również ze względu na fakt, że w wielu przypadkach ich sytuacja finansowa nie należy do najłatwiejszych.

Sytuacja finansowa seniorów

Przeciętna emerytura w województwie łódzkim na koniec 2023 roku wynosiła według danych GUS 3.183,19 zł brutto. Wielu emerytów nie może nawet marzyć o takiej kwocie, ze względu na niższy staż pracy, będąc uprawnionymi zaledwie do emerytury minimalnej. Po waloryzacji z marca 2024 roku wynosi ona 1.780,96 zł. Dodatkowo niemal 400.000 Polaków ze względu na brak wymaganego do emerytury stażu pobiera tzw. emerytury groszowe, nieprzekraczające nawet kwoty minimalnej.

Rozpowszechnienie w ostatnich dekadach tzw. umów śmieciowych sprawia, że według prognoz liczba ta do 2030 roku sięgnąć ma nawet 600.000 emerytów. Nic dziwnego zatem, że seniorzy są grupą narażoną na zadłużenie.

Zaległości konsumentów, widniejące w Krajowym Rejestrze Długów, wynoszą obecnie 44,2 mld zł. Najbardziej zadłużoną grupą wiekową w Polsce są osoby pomiędzy 36. a 65. rokiem życia. Mają do spłaty 34,6 mld zł. Dla młodszych, poniżej 36. roku życia, telefon od windykatora często bywa zaskoczeniem. Ale starsi, powyżej 65. roku życia, starają się sumiennie spłacać swoje zobowiązania.

W powiecie pabianickim mamy 1.355 dłużników w wieku senioralnym, których łączne zaległości w płatnościach wynoszą ponad 42,3 mln zł. Daje to średnią kwotę zaległości wynoszącą powyżej 31 tysięcy zł na dłużnika. Na szczęście wielu seniorów liczyć może na pomoc rodzin, nawet jeżeli ze względu na odległość lub warunki mieszkaniowe opieka nad seniorem nie może być sprawowana bezpośrednio.

Perspektywy opieki

Jedną z podstawowych form opieki senioralnej są w Polsce prywatne i publiczne domy opieki, domy seniora, zakłady opiekuńczo–lecznicze oraz DPS–y. Według Krajowego Rejestru Domów Opieki w powiecie pabianickim znajduje się 16 takich placówek. Ich działalność jest ściśle regulowana przez ustawodawstwo, a kontrolę nad nimi sprawują zazwyczaj samorządy. To dobra opcja, jeżeli zdrowie nie pozwala starszej osobie na prowadzenie samodzielnego życia.

DPS w Pabianicach

W Pabianicach jest jeden Dom Pomocy Społecznej (zlokalizowany w dwóch budynkach przy ul. Łaskiej i ul. Wiejskiej), pod zarządem Starostwa pabianickiego. Mieszka w nich 195 osób, które z uwagi na swój wiek, stan zdrowia lub niepełnosprawność, nie mogą samodzielnie funkcjonować w miejscu swojego zamieszkania i wymagają całodobowej, zorganizowanej opieki. Pobyt w DPS–ie jest odpłatny. Od 1 marca 2024 roku miesięczny koszt utrzymania mieszkańca wynosi 6.300 zł. Przy czym pensjonariusz płaci 70 procent swojej renty lub emerytury. Resztę płaci za jego pobyt ośrodek, który go kieruje do DPS. W przypadku naszego powiatu są to Miejskie Centrum Pomocy Społecznej lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. Koszt pobytu w prywatnym domu opieki sięga ok. 6.000 zł i tą odpłatność ponosi w całości pensjonariusz.

Wolą zostać w domu, ale wymagają pomocy

Wielu seniorów woli jednak spędzać jesień życia we własnym domu. Korzystając z własnych pieniędzy lub wsparcia rodziny decydują się postawić na wsparcie prywatnego opiekuna lub opiekuna przydzielonego przez MCPS. Pomoc w formie usług opiekuńczych w szczególności dedykowana jest:

osobom samotnym, które z powodu wieku, chorób lub z innych przyczyn nie są w stanie samodzielnie funkcjonować;

osobom, które wymagają pomocy w codziennej egzystencji, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić, wykorzystując własne środki finansowe i możliwości osobiste.

Pierwszeństwo przy przyznawaniu usług opiekuńczych mają osoby samotne, pozostające bez żadnej rodziny. W ramach usług opiekuńczych świadczona jest pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych (m.in. zakupy, przygotowanie posiłku, podanie leków, spacer itp.); w utrzymaniu higieny osobistej; w załatwianiu spraw bieżących (np. drobnych spraw urzędowych, zamawianie wizyt lekarskich i pielęgniarki, opłacanie rachunków itp.).

Usługi przyznawane przez Miejskie Centrum Pomocy Społecznej realizuje Polski Komitet Pomocy Społecznej, który zatrudnia około 50 opiekunek. Pomoc w formie usług opiekuńczych świadczona jest nieodpłatnie dla osób, których dochód nie przekracza kryterium dochodowego. Obecnie jest to 776 zł na osobę samotną, 600 zł – na osobę w rodzinie. Osobom, które je przekraczają, naliczana jest odpłatność procentowo, proporcjonalnie do wysokości dochodu (100 proc. odpłatności wynosi za dni robocze 26 zł za godzinę, za dni wolne i święta 30 zł za godzinę).

W pierwszym kwartale 2024 roku z usług opiekuńczych MCPS skorzystało 226 osób. Wykonanych zostało około 15 tysięcy godzin usług opiekuńczych.